Funksioni kryesor biologjik i vitamines D eshte mbajtja e nivelit normal te kalciumit dhe fosforit ne gjak.
Vitamina D ndihmon ne absorbimin e kalciumit, ndihmon te formohen dhe te ruhen eshtrat e forta.
Vitamina D, kalciferoli nuk eshte e tretshme ne uje.
Gjendet ne ushqim, por po ashtu mund te jete ne trup pas ekspozimit ne rrezet ultra-violete te diellit. Vitamina D ekziston ne disa forma, ku secila ka te beje me aktivitete te ndryshme.
Disa forma jane relativisht jo aktive ne trup dhe kane aftesi te kufizuara te veprojne si vitamina.
Melçia dhe veshkat ndihmojne ta shnderrojne vitaminen D ne forme aktive hormonale.

Funksioni kryesor biologjik i vitamines D eshte mbajtja e nivelit normal te kalciumit dhe fosforit ne gjak.
Vitamina D ndihmon ne absorbimin e kalciumit, ndihmon te formohen dhe te ruhen eshtrat e forta.
Ndihmon mineralizimin e eshtrave ne bashkepunim me shume vitamina, minerale dhe hormone tjera.
Pa vitaminen D, eshtrat mund te behen te holla, te brishta, te buta dhe poroze.

Burimet ne ushqim
Nje filxhan qumesht i pasur me vitamine D ofron rreth nje te katerten e nevojave te vleresuara ditore per kete vitamine per te rriturit. Sasi domethenese te vitamines D permbajne peshqit e yndyrshem dhe vaji i peshkut.

Ekspozimi ne diell
Ekspozimi ne diell eshte burim i rendesishem i vitamines D.
Rrezet ultraviolet (UV) te diellit jane nxitese per sintezen e vitamines D ne lekure.
Kremrat per rrezitje me faktor mbrojtes nga dielli 8 ose me shume do te bllokojne rrezet UV te cilat prodhojne vitaminen D, por akoma eshte i rendesishme perdorimi i rregullt i kremit per rrezitje kur ekspozimi ne diell eshte me i gjate se 10 deri 15 minuta.
Kjo posaçerisht eshte e rendesishme per personat me ekspozim te kufizuar ne diell.

Kur mund te paraqitet mungesa e vitamines D?
Mungesa e vitamines D mund te ndodhe kur futja e vitamines D permes ushqyerjes nuk eshte adekuate, kur ekziston ekspozim i kufizuar ne diell, kur veshkat nuk mund te shnderrojne vitaminen D ne forme aktive ose kur dikush nuk mund te absorboje ne menyre adekuate vitaminen D nga trakti tretes.

Mungesa klasike e vitamines D nxit rakit dhe osteoporozen.
Te femijet, mungesa e vitamines D shkakton rakit, çka rezulton me deformime ne skelet.
Tek te rriturit, mungesa e vitamines D mund te çoje deri te osteoporoze, çka rezulton me dobesine muskulore me eshtra te dobeta.

Dhimbjet ne eshtra, thyerjet e shpeshta te eshtrave dhe zbutja e eshtrave mund te jene simptoma te mungeses se vitamines D.
Dhimbjet ne muskuj dhe dobesia ne muskuj shfaqen sepse vitamina D ndihmon te rregullohet sistemi muskulor dhe te parandalohet grumbullimi shume i madh i yndyrave rreth indit muskulor.
Veçanerisht tek personat me te moshuar, reniet e shpeshta mund te jene shenje e mungeses se kesaj vitamine.

Roli kyç i vitamines D ne rregullimin e reagimit imun nenkupton qe imuniteti i dobesuar mund te jete simptome e mungeses se vitamines D, si dhe prania e çrregullimeve autoimune.
Tek personat me te moshuar, problemet kogniteve (çrregullimet ne proceset njohese) dhe depresioni mund te jene simptoma te mungeses se vitamines D, ndersa tek femijet shfaqet ngadalesimi i rritjes dhe astma e rende.

Cilat shenjat dalluese tregojne se na nevojitet vitamina D?
Dhimbjet ne muskujt dhe dobesia e muskujve;
Reniet e shpeshta, veçanerisht tek personat e vjeter;
Dhimbjet ne eshtra, thyerjet e shpeshta te eshtrave ose eshtrat e buta;
Rritja e ngadalesuar tek femijet;
Astma tek femijet (veçanerisht astma e rende);
Funksionet e zvogeluara kognitive, veçanerisht tek personat e moshuar;
Imuniteti i zvogeluar;
Mungesa kronike e energjise dhe lodhja;
Depresioni, veçanerisht tek personat e moshuar;
Prania e çfaredo çrregullimi autoimun;
Mungesa e ekspozimit ne diell.

Tepria e vitamines D
Ekziston nje rrezik i madh per shendetin i lidhur me konsumimin e tepert te vitamines D.
Per se tepermi vitamine D mund te shkaktoje te perziera, te vjella, apetiti te keq, kapsllek, te ndjeret te dobet dhe humbje te peshes.
Po ashtu mund te rris nivelet e kalciumit ne gjak çka shkakton ndryshimet e gjendjes mentale siç eshte konfuzioni.
Nivelet e larta te kalciumit ne gjak po ashtu mund te shkaktojne abnormalitet ne ritmin e zemres.
Shtresimi i kalciumit dhe fosfatit ne inde te buta si te veshkave mund te shkaktohen nga tepria e vitamines D.